ගුවන්විදුලිය හා එහි අද දක්වා විකාශනය විමසා බලමු

 “ගුවන්විදුලිය හෙවත් රේඩියෝව යන්න බ්‍රිතාන්‍යය විශ්වකෝෂය හදුන්වා දී ඇත්තේ මෙලෙසය. සන්නිවේදන සංඥාවන් සම්ප්‍රේෂණය(වායුගෝලය තුලින් සරල රේඛීයව හෝ අයන ගෝලය තුල පරාවර්තීයව හෝ චන්ද්‍රිකා මගින් හෝ) කිරීමට හැකි උපකරණය රේඩියෝව නම්, මේ සංඥා විද්‍යුත් චුම්බක තරංගය.”

රේඩියෝව බිහිකළේ ඉතාලි ජාතික ගුග්ලිමෝ මාකෝනිය. එහෙත් ඊට පදනම වැටුනේ මයිකල් ෆැරඩේ විසින් විද්‍යුත් ධාරාවකට චුම්බක ක්ෂේත්‍රයක් සැකසිය හැකිය යන අදහස ඉදිරිපත් කිරීමෙන් පසුය. 1864දී ජේම්ස් ක්ලාක් මැක්ස්වෙල් මේ විද්‍යුත් විභේදනයක් යම් දුරක සිට නිර්ණය කළ හැකි බවද පෙන්වා දුන්නේය. 1888 හෙන්රික් හර්ට්ස් තමා කළ පරීක්ෂණ වලින් පෙන්වා දුන්නේ මැක්ස්වෙල්ගේ පෙරැයීම් කෙටි දුරවලට සාධාරණ බවය. රේඩියෝ තරංග සොයා ගැනීමේ හා සම්ප්‍රේෂණය කිරීමේ ගෞරවය හිමිවන්නේ හර්ට්ස්ය.

ගුග්ලිමෝ මාකෝනි

ගුග්ලිමෝ මාකෝනි උපත ලද්දේ 1874දී ඉතාලියේය. හර්ට්ස්ගේ හා මැක්ස්වෙල්ගේ පරියේෂණ වලින් ලබා ගත් ප්‍රථිඵලද මැක්ස් කේතයද උදව් කර ගනිමින් පරියේෂණ පැවැත්වූ මාකෝනි 1894දී කිලෝමීටර 2.4 දුරට රේඩියෝ සංඥා නිකුත් කිරීමට සමත් විය. 1896දී මේ දුර කිලෝමීටර 15ක් තරම් වැඩි කර ගැනීමට ඔහු සමත් විය.

බෝට්ටු තරගය ගුවනෙන්

1899 ඇමරිකානු කුසලාන බෝට්ටු පැදීමේ තරගය සජීවීව ගුවනෙන් ප්‍රචාරය කිරීම සදහා මෝකෝනි ඉදිරිපත් විය. මෙහිදී ඇත්තෙන්ම සිදුවූයේ සීමිත පිරිසකට(පුවත්පත් වලට හා ආරාධිත පිරිසට) ඒ තරග තොරතුරු ගුවන් විදුලිය සංඥා හරහා ලබාදීමය.

සරුංගලයක් කම්බියක් ලෙස යොදා ගනිමින්

සැබෑ රේඩියෝ පණිවුඩ ක්‍රමය ඇරඹුණ වසර ලෙස සැලකෙන්නේ 1901ය.

ගුවන් විදුලියේ ගමන් මග

ගුවන් විදුලි මාධ්‍ය මෙලොව බිහිවී අද වනවිට වසර දහසක් ඉක්මවා ගොසිනි. මිනිසා හා ජනමාධ්‍ය අතර වඩාත් සමීප බවක් ඇතිවූයේ ශබ්ද මාධ්‍ය හෙවත් ගුවන් විදුලිය බිහිවී එය ප්‍රචලිත වීමත් සමගය.

ගුවන් විදුලිය හැදින්වීම සදහා වර්තමානයේ රේඩියෝ(Radio) යන්න භාවිතා කලද මුල් යුගයේ එය හැඳින්වූයේ වයර්ලස්(Wireles) යන නමිනි. වයර්ලස් නැතිනම් රේඩියෝව බිහිවීම ලොව ජනමාධ්‍ය ක්ෂේත්‍රයේ විප්ලවීය වෙනසක් ඇති වීමට හේතුවූවා යැයි කිවහොත් එය අතිශෝක්තියක් නොවේ.

අද අපට නිවෙස්වල ඇති ගුවන් විදුලි යන්ත්‍රය ලගට ගොස් ස්විචයක් ක්‍රියාත්මක කරවූ සැනින් මෙම මාධ්‍ය පරිහරණය කිරීමට හැකිවුවද එහි මූලික පරියේෂණ සිදුකරමින් අද පවතින තත්වයට ගෙන ඒමට ඇප කැප වූවෝ රාශියක් සිටිති.

1844දී සැමුවෙල් එෆ්.බී. මෝර්ස් විසින් සොයාගන්නා ලද ටෙලිග්‍රාප් පණිවිඩ යැවීමේ ක්‍රමය ගුවන් විදුලිය ආරම්භයට මූලික පදනම වූ බව කිව හැක. එසේම 17 වන සියවසේ විසූ බව සැලකෙන ලන්දේසි ජාතික විද්‍යාඥයකු වන හියුජන්ස්(Hugens) නැමැත්තෙකු විසින් මුලින්ම ඉදිරිපත් කරන ලද එක්තරා න්‍යායක් අනුව ආලෝක තරංග මාලාවක් ආකාශයට යැවීමත් සමග එක් තැනක සිට තවත් තැනකට පණිවිඩයක් යැවිය හැකි බව සොයා ගන්නා ලදි. මෙම සොයා ගැනීමට අනුව මයිකල් ෆැරඩේ නැමැත්තෙකු විසින් විද්‍යුත් චුම්බක ශක්තිය පිළිබඳ අත්හදා බැලීම් සිදුකොට ඇත. ඉන්පසු ඔහුගේ ශිෂ්‍යයෙකු වූ ජේම්ස් ක්ලාර්ක් මැක්ස්වෙල්(James Clerk Maxwell) 1873 වසරේදී එම න්‍යාය ගණිතමය සිද්ධාන්තයක් බවට පත් කරමින් අදෘශ්‍යමාන විද්‍යුත් චුම්බක තරංග මගින් ප්‍රයෝජන ගත හැකි බවත් ඒවා එවකට හදුනාගෙන තිබූ ආලෝක තරංගයන්ගෙන් වෙනස්වන බවත් සොයා ගන්නා ලදි. එසේම චුම්බක තරංග හා ආලෝක තරංග අතර වෙනස වේගය අනුව පවතින්නක් බවද අවබෝධ කරගත්තේය.

මැක්ස්වෙල්ගේ න්‍යාය 1888 වසරේදී ජර්මානු ජාතික විද්‍යාඥ හයින්රිච් හර්ට්ස්(heinich Hertz) විසින් ප්‍රායෝගිකව ඔප්පුකොට දැක්වීමට සමත්විය. ඒ අනුව ඔහු චුම්බක තරංග නිෂ්පාදනය කොට ඒවායේ තරංග ආයාමයන් මනිනු ලැබීය. හර්ට්ස්ගේ මේ සොයා ගැන්වීම සිහිගැන්වීම සදහා තරංග සංඛ්‍යාතය ප්‍රකාශ කිරීම සදහා හර්ට්ස්(HZ) යන්න භාවිතා කෙරේ. 1897 වසරේදී විලියම් කෲක්ස්(William Crooks) නැමැත්තා විද්‍යුත් චුම්බක තරංගයන්ගේ සංඥා යැවිය හැකි බව පෙන්වා දෙන ලද බව වාර්තා වේ. ඉන් අනතුරුව එඩුවාඩි බ්‍රැන්ලි(Eduard Branly) නම්, ප්‍රංශ ජාතික විද්‍යාඥයා කල පරියේක්ෂණයක් අනුව ලෝහ කුඩු දැමූ වීදුරු නළයක දෙපැත්තෙන් විද්‍යුත් ධාරාවක් යොමුකළ විට එම ලෝහ කුඩු එකට එකතුවන බව සොයා ගත්තේය.

ඔලිවර් ලෝප්(Oliver Lodge) 1884 දී හර්ට්ස් සහ එඩුවාඩි බ්‍රැන්ලි දෙදෙනාගේ පරියේෂණ ගුරු කොට ගනිමින් නිර්මාණ කරන ලද එක්තරා විද්‍යා උපකරණ මගින් පැහැදිලි වූයේ යැවූ තරංග යළිත් ග්‍රහණය කරගත හැකි බවයි. ඒ අනුව කිසියම් සංඥාවක් එක් තැනකින් තවත් තැනකට යැවූ විට තෙවනුව කී තැනදී එය ග්‍රහණය කරගත හැකි බව සොයා ගත්තේය. ඒ අනුව ස්ටොනොවිච් පොපොප් විසින් යවන ලද සංඥාවක් ග්‍රහණය කරගත හැකි ඒරියල් ක්‍රමයක් සොයාගන්නා ලදී.

ඉහත පරියේෂණ ශබ්ද මාධ්‍යය ගුවන් විදුලි තරංග බවට පත් කිරීමට හැකි ක්‍රම පිළිබඳව කරන ලද පරියේෂණ වන අතර ගුවන් විදුලි යන්ත්‍රය සොයා ගැනීමේ ගෞරවය හිමිවන්නේ ඉතාලි ජාතික ගුග්ලිමෝ මාකෝනි නැමැත්තාටය(Guglielmo Marconi) මොහු මෝර්ස් විසින් හදුන්වාදුන් වයර් යොදා ගැනුණු ටෙලිග්‍රාෆ් ක්‍රමය ඉක්මවා යමින් වයර් රහිතව උත්පාදනය කල රේඩියෝ තරංග ඔස්සේ සංඥා යැවිය හැකි ක්‍රමයක් පිළිබඳ අත්හදා බැලීම් කරන ලදී. මාකෝනිගේ මෙම අත්හදා බැලීම් සදහා ඔහුගේ සහයකයා වූ ඉතාලි ජාතික මහාචාර්‍යවරයකු වූ රිගී(Rigie) නැමැත්තාගෙන් අනගි සහයක් ලැබුනි. මාර්කෝනි සිය දෙමාපියන්ට අයත්වූ වතු යායක කළ මේ අත්හදා බැලීම සාර්ථක වූයෙන් ඩොමී ඇන්ඩ් ඩෑෂ් හෙවත් තිත් සහ ඉරි මාර්ගයෙන් සන්නිවේදන කටයුතු සිදුවන වයර රහිත ටෙලිග්‍රාෆ් ක්‍රමය ඉතාලි රජයට හදුන්වා දීමට හැකිවිය.

එහෙත් ඉතාලි රජය මේ පිළිබඳව එතරම් යහපත් ප්‍රතිචාරයක් නොදැක්වූයෙන් සිය අත්හදා බැලීම් 1896දී එංගලන්තයට හදුන්වා දෙන ලදී. නමුත් වාණිජත්වයට බරවූ වෙළදුන්ගෙන් තම පරියේෂණ මුදා ගැනීම සදහා නිර්මාණ අයිතිය ලබා ගැනීමට වූයෙන් ලන්ඩන්හි මහ තැපැල් කාර්‍යාලයේ ප්‍රධාන ඉංජිනේරුවා වූ සර් විලියම් ප්‍රිස්ට(Sir William Preece) තම පරියේෂණ පිළිබඳ අවබෝධයක් ලබා ගැනීමට මාර්කෝනිට සිදුවිය.

කෙසේවුවද 1890-1896 අතර කාලය තුල මාර්කෝනි විසින් ශබ්දය විද්‍යුත් චුම්බකත්වයට හරවා අඩි 30ක් දක්වා දුරක් යැවීමට සමත්විය. ඉන්පසු එය අඩි 300 දක්වා දීර්ඝ කිරීමට හැකිවූ අතර ඉතාම කෙටි කාලයකින් සැතපුම් 2ක් පමණ දුරක් යැවීමට සමත් විය. මේ අනුව ඉංග්‍රීසි ඕඩය හරහා ගුවන් විදුලි සංඥා යැවීමට ඔහුට හැකියාව ලැබුනි.

1897 ජුලි මස 20 වන දින මාර්කෝනිගේ ජීවිතයේ ඉතාම වැදගත් සංධිස්ථානයක් විය. එදින ඔහු වයර්ලස් සිග්නලින් කොම්පැනි නමින් සමාගමක් පිහිටුවා ගත්තේය. පසුව එය Marconi’s Wireless Telegraph Company Ltd නමින් හදුන්වනු ලැබීය. වයර්ලස් උපකරණ නිෂ්පාදන කටයුතු මෙන්ම ජනතාව වයර්ලස් ටෙලිගාෆ් සේවාවක් සැපයීම පූර්වෝක්ත සමාගම විසින් සිදු කරන ලදි.

1988දී ඔහු කුඩා ගුවන් විදුලි මධ්‍යස්ථාන දෙකක් ආරම්භ කරන ලදි. එනම් අයිල් ඔෆ් වයිට් හි අලම් බේ හි සහ බර්නමත්හිදීය. මාර්කෝනි විසින් නිපදවූ උපකරණ භාවිතා කොට සරුංගලයක් මත සවිකරන ලද ඒරියලයක් මගින් එක් ස්ථානයක සිට තවත් ස්ථානයකට පණිවිඩයක් යැවීමේ ක්‍රමය 1901දී සොයා ගන්නා ලදී. පොල්ඩු නැමැති ස්ථානයේ සිට නිව් සවුන්ඩ්ලන්ඩ් නැමැති ස්ථානයට මෙසේ පණිවුඩ යැවීම කරන ලදී. මෙම ක්‍රමය Point to Point Signalling යනුවෙන් හැඳින්වේ.

මාර්කෝනි ගුවන් විදුලි තාක්ෂණය සොයාගත් සේම එය ලොව පුරා ව්‍යාප්ත කිරීමටද වෙහෙසුනු පුද්ගලයෙකි. ඒ අනුව මාර්කෝනි සමාගමේ ශාඛාවක් ඇමරිකා එක්සත් ජනපදයේද පිහිටුවීය. එය ඇමරිකන් මාර්කෝනි ලෙස නම් කරන ලදි. වර්ෂ 1899 පිහිටවූ මෙම ශාඛාව 1913 වන විට එහි වයර්ලස් සන්නිවේදනයේ ඒකාධිකාරීත්වයක් ගොඩනගා ගැනීමට පවා සමත් විය.

මාර්කෝනිගේ මෙම අපූර්වතම මාධ්‍යය ඉතාමත් ප්‍රයෝජනවත් සහ වැඩිපුරම භාවිතා වූයේ නාවික කටයුතු සදහාය. 1899 වසරේදී ඊස්ට් ගොඩ්වින් නැව ආර්.එෆ්.මැකිවුස් නැවේ හැපීමෙන් විනාශ විය. ඒ අවස්ථාවේ නැවේ සිටි පිරිසගේ දිවි ගලවා ගතහැකි වූයේ මාර්කෝනි උපකරණ භාවිත කරමින් අදාල අංශ වෙත ඒ පිළිබඳ දැන්වීමට හැකිවූ නිසාය. එසේම 1912දී අත්ලන්තික් සයුරේ ගමන් කරමින් තිබූ ටයිටැනික් මගී නෞකාව සයුරේ පාවී ආ අයිස් කුට්ටියක හැපී ගිලී යන්නට වූ අවස්ථාවේදීද විශාල පිරිසකගේ දිවි ගලවා ගැනීමට හැකිවූයේ ගුවන් විදුලි සංඥා උපකාරයෙනි.

මාකෝනිගේ පළමු ගුවන් විදුලි යන්ත්‍රය 

19 වන සියවසේ මුල් අවධියේ ජනතාවගේ අවධානයට යොමුවූ මේ නව මාධ්‍යය ලොව විශාල ලෙස ප්‍රචලිත වීමට එක් හේතුවක් වූයේ පලමුවන ලෝක සංග්‍රාමයයි. යුද්ධයේදී රහස් සංඥා ඔස්සේ පණිවුඩ හුවමාරු කිරීමට ගුවන් විදුලි තරංග ඉතාම උචිත මාධ්‍යයක් විය. මේ නිසා එවකට පැවති බලවත් රටවල විශේෂ අවධානයක් මේ අපූර්ව වූ නව මාධ්‍යය කෙරෙහි යොමුවිය. මේ මාධ්‍යයේ දියුණුවට අවශ්‍ය නව උපකරණ නිෂ්පාදනය වැනි කටයුතු ඉතා සාර්ථකව හා සීග්‍රයෙන් සිදුවූ නිසා මෙම මාධ්‍යය ලෝකයේ විශාල ලෙස පැතිරී ව්‍යාප්ත වන්නට විය.

1930 දශකයේ ගුවන් විදුලිය 

1960 දශකයේ ගුවන් විදුලිය 

1920 පමණ වන ව්ට ගුවන් විදුලිය එවකට පැවති අනෙකුත් සියලුම බහුජන මාධ්‍ය සියල්ලම අභිබවා ප්‍රබල ලෙස දියුණු විය.

1990 දශකයේ ගුවන් විදුලිය 

(උපුටා ගැනීම - මහේල සිරිවර්ධන මහතාගේ සන්නිවේදන ප්‍රවේශය කෘතිය ඇසුරෙනි)

මෙම ලිපිය ඇසුරින් ඔබ යම් දැනුමක් ලබා ගන්නට ඇතැයි අපි විශ්වාස කරමු. මේ ලිපිය ඔබගේ අනෙකුත් මිතුරන්ටත් කියවීමට පහතින් Share කර අපගේ බ්ලොගයට සහයෝගය ලබා දෙන්න..................