ලෝකයේ උසම ස්ථානය කුමක්දැයි ඔබෙන් ඇසුවොත් ඔබ
එකහඩින් ‘එවරස්ට්’ කදුමුදුන යැයි පවසාවි. ඇත්තෙන්ම එය නොදන්නා කෙනෙක් නැති තරම්ය.
මෙකී එවරස්ට් කදුමුදුන මුහුදු මට්ටමේ සිට මීටර 8848ක් උසින් පිහිටා ඇත. එය හිමාල
කදුවැටියට අයත්වන අතර මෙම එවරස්ට් කදුවැටිය හරහා නේපාලය හා චීනය යන රටවල දේශසීමා
වෙන්වෙයි. මෙම කදුවැටිය නේපාලයේ සාගරමාතා කලාපයේ පිහිටා ඇත. චීනයේ සිට බලනවිට මෙය
ටිබෙට් ප්‍රදේශයට අයත් වෙයි.
ලෝකයේ උසම ස්ථානය වීම නිසාත් කදු තරණයේ තිබෙන ත්‍රාසජනක
බව නිසාත් දස දහස් ගණනින් සංචාරකයින් හා කදු නගින්නන් ප්‍රමාණයක් මෙම කදුවැටිය
තරණයට පැමිණේ. මේ නිසාම නේපාලය අතිවිශාල ආදායමක් මෙමගින් උපයයි. එවරස්ට් තරණය සදහා
මාර්ග දෙකක් ඇත. එයින් පළමු හා වඩාත්ම ජනප්‍රිය මාර්ගය වන්නේ නේපාලය හරහා
මාර්ගයයි. දෙවැන්න වන්නේ චීනයේ ටිබෙට් හරහා මාරගයයි. මීට අමතරව වැඩිපුර භාවිතා
නොකරන මාර්ග 13ක් ඇත. දසදහස් ගණනක් දෙනා මෙම කදුවැටිය තරණයට පැමිණියද එහි මුදුනට
ලගාවන්නේ කිහිපදෙනෙකු පමණකි. එමගින් පෙන්නුම් කෙරෙනුයේ මෙහි ඇති අපහසුතාවය කෙබදුද
කියාය.
අද වනවිට මෙම කදුවැටිය තරණය කළ මුලු ප්‍රමාණය
4000කට අධික වනවා. 1987 වසර වනතෙක්ම කදුමුදුනට ලගා වී තිබුණේ 200 කට අධික පිරිසක්
පමණි. මෙම කදුමුදුන මුලින්ම තරණය කළේ නවසීලන්ත ජාතික එඩ්මන්ඩ් හිලරි හා නේපාල
ජාතික ටයිසන් නෝර්ගේ යන දෙදෙනාය. ඒ 1953 වසරේය. මීට පෙර කදුමුදුනට ලගාවී ඇතිබව
කියවුනත් ඔප්පු කළ පළමු දෙදෙනා වන්නේ නෝර්ගේ හා හිලරි දෙදෙනාය.
මෙම කදුවැටිය තරණය අතිශය දුෂ්කර කටයුත්තකි.
ග්ලසියර, හිම පතනය, හිම කුණාටු හා නිරන්තර වෙනස් වන කාලගුණ රටාව නිසා එහි අපහසුතාව
දෙගුණ තෙගුණ වී ඇත. මුහුදු මට්ටමේ සිට එතරම් උන්නතාංශයකදී ඔක්සිජන් මට්ටම ඇත්තේ
ඉතාම අවම අගයකය. එබැවින් කදු නගින්නන්ට ඔක්සිජන් ටැංකි රැගෙන යාමට සිදුවේ. වසර
මුලුල්ලේම හිමෙන් වැසී තිබෙන එවරස්ට් කදුමුදුනේ ඉහල උෂ්ණත්වයද ඉතා පහල මට්ටමක
පවතී. මුදුනේ උෂ්ණත්වය -25C පමණ අගයකින් යුක්තය. මෙකී කටුක කාලගුණික රටාවකට අප
ශරීරය කිසිසේත් සූදානම් නැත. එබැවින් කදු තරණයට පෙර ඔබ ඔබේ ශරීරය ඊට සුදුසු ආකාරයට
සූදානම් කරගැනීම අත්‍යවශ්‍ය වේ. මේ සදහා කදු නගින්නන් මාසයකට වැඩි කාලයක් එවරස්ට්
Base Camp තුළ සිට පුහුණු වීම අනිවාර්‍ය වන අතර මෙහිදී අවස්ථාව ලැබෙනුයේ කිසියම්
කදු නගින්නෙකු ජපානයේ ෆූජි කදුවැටිය හා අප්‍රිකාවේ කිලිමන්ජාරෝ කදුශිකරය තරණය කර
ඇතිනම් පමණකි. මන්ද එවැනි අත්දකීම් රහිතව මෙහි නිරත්වීම අතිශය භයානක් බැවිනි.
අද වනවිට එවරස්ට් තරණය කිරීමට ගොස් මරණයට පත්වූ
පිරිස 296ක් ලෙස සනිටුවහන් වේ. එයින් බොහෝ පිරිසක් මරණයට පත්ව ඇත්තේ Death Zone
නම්වූ මීටර 8000ක් පමණ උසින් පිහිටි කලාපයේය. එම මළ සිරුරු අදත් එවරස්ට් තරණය
කරන්නනට දැක ගත හැකි වන අතර එකී මළ සිරුරු පහළට ගෙන යාම එතරම්ම අපහසු වේ. එසේම
අතුරුදහන් වූ පිරිසද බොහෝය. මෙකී අනතුරු ඇසුරෙන් නිර්මාණය වූ චිත්‍රපටද වේ.
ඒවායින් ඔබට මෙම කදු ශිකරය වෙත යාමට ඇති අපහසුව දැකගත හැකිවනවා ඇත.
එවරස්ට් කදුමුදුනට ලගා වන්නෙකු කදවුරු කිහිපයක්
පසු කර යන අතර නේපාල මාර්ගයේ මූලික කදවුර හෙවත් Base Camp එක මීටර 5364ක් උසින්ද
චීන මාර්ගයේ මීටර 5100ක් උසින්ද පිහිටා ඇත.
Everest Base Camp
කිසියම් කදු නගින්නෙකු මෙම් කදුවැටිය තරණය කරන්නේ
නම් ඒ සදහා ඔවුන්ට ඩොලර් 35000-10000ක් අතර මුදලක් වැය වේ. මේ නිසාම මෙහි යනු
ලබන්නේ තරමක් මුදල් හදල් ඇති පුදගලයන්ය. පසුගිය දිනෙක ලාංකිකයන් දෙදෙනෙකු මෙහි
ලගාවූ බව පැවසුවත් පසුව එය බොරුවක් බව හෙලිවිය.
අදවනවිට මෙහි ඇති සෝචනීය තත්වය වන්නේ එහි ඇති
පරිසරය අධික ලෙස දූෂණය වී තිබීමයි. මේ නිසාම නේපාල රජයට ඒ සදහා ක්‍රියාමාර්ග
ගැනීමටද සිදුවී ඇත.
ලොව උසම ස්ථානය වන මෙය වෙත නොබෝ කාලයකින් ලාංකිකයකු
ලගාවනු ඇති. එසේ වුවහොත් ඔහු හෝ ඇය ලංකා ඉතිහාසයටද ඇතුලත් වනු ඇති.
